Kroatische eilanden, minicruise mei 2017

Log-in op mijn Blog-Inn…

Vrijdag en zaterdag

De volgeboekte Embraer brengt ons van de luchthaven van Deurne in 1u40 naar Split in Hrvatska (= Kroatië). De shuttlebus naar het centrum heeft als eindpunt de ferry- en cruisehaven in Obala Kneza Domagoja dat ook nog eens samenvalt met het treinstation. En dat alles op geen 300 meter van het hartje van de stad. De drukste groenten- en algemene markt van het land krioelt er van de kraampjes en kopers en ligt onder de ZW-toren van het oude paleis van de Romeinse keizer Diocletianus.

Ik vond hier een kamer op 50 meter, eigenlijk een onooglijk appartementje, dubbel bed, badkamer met kleine regendouche, zelfs een onnodige kleine kitchenette voor de prijs van, hou u vast, 34€/ nacht cash te betalen. Er is wel bijna geen ruimte, maar voor 1 nacht in een rustig steegje op slechts 100 m van het door Unesco bijna compleet omvattende oude stad met zijn verbijsterende gezellige drukte, is dit een koopje.

Het grootste deel van de binnenstad is zowat gebouwd binnen de gedeeltelijk bewaarde Romeinse muren en torens van wat een enorme vestiging moet geweest zijn. Daarbinnen vind je dan weer een kathedraal (tevens een Romeins mausoleum) kerken, nissen, nauwe steegjes die naadloos overgaan in openluchtcafeetjes, restaurantjes, patio’s en pleintjes. Langs soms nauwelijks een persoon brede gangetjes, gaat het naar boven en beneden, er is een stuk onderstad en telkens weer die verrassende straatjes met ruimtes die dan bistrootjes worden of terrasjes. Soms weet je niet waar een straat begint en een bar eindigt. Overal geveltjes en torentjes, oude monumenten, Romeinse zuilen…. Kortom, een wandeling door anderhalf millennium gemengde cultuurgeschiedenis en architectuur. Maar oergezellig.

Een hoogtepunt is de setting van het Perisilium (een Romeinse onthaalruimte) met collonades en zuilengalerijen. Een deel wordt omsloten door de Svetu Duje met klokkentoren, baptisterium, crypte en schatkamer. Met dan aan de andere kant het renaissancepaleis Grisgono EIpci. En in de trapsgewijs opgebouwde ruimte kan je zelfs zitten met een kussentje en een plankje want het is tegelijk onderdeel van café Luksor, waar altijd sfeer is met constant akoestische optredens en zo. Een voorbeeld hoe de horeca hier a.h.w. in de aderen en poriën van deze soms aandoenlijk kronkelende oude stad gekropen is. Uniek. We eten een hapje en ik neem cevapi kuna, een wat simpel ogende worstvormige gehaktballen, maar met een eigenzinnige lekkere smaak. Voorts is hier vooral risotto met inktvis een specialiteit.

Frontaal voor het paleis en de oude stad bevindt zich een schitterende, brede, mooi-modern aangelegde zee promenade die tussen waterkant en paleismuur een enorme voetgangerszone creëert met een keten van uitgebreide terrassen van cafés, bars en bistro’s die zeker ’s avonds gloedvol bruisend tot leven komt. Flaneren in Split is dus een feest. De volgende morgen merken we dat nog des te meer, want de al unieke markt vol geur en kleur zet zich verder langs gelegenheidskraampjes van de extra zaterdagmarkt. Een rij zo lang als de promenade zelf. Het aanbod hier is kortweg van alles, van kleine juwelen tot houten bewerkte kleine meubelen. Grappig, iedereen heeft blijkbaar een houten pollepel nodig vandaag, want zowat iedereen loopt er mee rond. Maar ook krukjes tot ligstoelen die de boomvorm herkenbaar laten, lavendel, prullaria, creatieve- tot kitschsouvenirs. Zoals overal ter wereld zijn de voetbalshirts alomtegenwoordig met vooral de lokale helden op de roodwitgeblokte nationale shirts en bijna allen eindigend op -ic, Raketic, Modric, Perisic (ex-Club), Mandzukic. Overweldigende zaterdagochtend. Ik bestel een eenvoudig ontbijtje, maar Nella wil een croissant bij haar latte macchiato. En dat hebben ze niet. Geen nood, zegt de kelner, twee pandjes verder is er een bakker, koop het daar en eet het hier maar op. Ik zie het bij ons niet snel gebeuren.

Door de nauwe straatjes hebben ze hier een systeem van laadkarretjes met een motor waarop iemand staat en stuurt. Zo worden bevoorrading en vuilnisophalen uitgevoerd, want auto’s kunnen dus bijna nergens bij. Wat me wel tegenvalt is dat de Airco-bakken overal buitenhangen, ook aan de straatzijdegevels, zeer ontsierend en wat zegt Unesco daarvan? Waar ik me dan wel kapot mee blijf lachen is het woord “apartman” dat je overal ziet. Het betekent “appartement”.

Gisteren kwamen we een kleine fanfare tegen met daarachter typische tot soms groteske gelaarsde majorettes goochelend met stokjes. En daar achter oneindige rijen van telkens 4 jongeren, toch meestal meisjes in jeans of broek met wit topje, T-shirt of hemdje. Later vinden we ze dansend op het commando van een stem eenvoudige folkloredanspasjes uitvoerend. Primitief maar door die enorme menigte, honderden langs een stuk Lungomare, heeft het toch wel iets bijzonders. Blijkt het te maken te hebben met het feest van de patroonheilige van de stad op 7 mei.

Na nog een wandeling in de binnenstad en de groenten-, fruit-, kruiden-, bloemen- en plantenmarkt met o.m. aardbeien voor een prikje, de eerste minikersen, sluiten we onze koffers en kamer en trekken onze trolleys amper 250 meter verder waar ons yacht like cruiseschip, de MS Seagull van Katarina Lines, ons opwacht.

Stel u voor… Dit kleine schip, 8 man bemanning met plaats voor 28 pax, werd gecharterd door Classix Cruises. Het hele vaartuig voor ons groepje, 8 reisagenten, incl. de oersympathieke Paul De Bruyne, zaakvoerder van Classix. Hij is een relaxte cruiseloveholic en entrepreneur, meer een genieter dan een opgefokte sales rep. My kind of guy. Het zal een aantrekkelijke kennismaking worden met alle medereizigers. Onbezorgd island hopping, vrij aanvoelend, langsheen enkele hoogtepunten van de Kroatische kust(eilanden).

De crew doet samen zowat alles. Barman Drako, een Thibaut Courtoiskloon, de kok en een poetsvrouw en wat sailors hebben hun specifieke taken maar staan ten dienste van elke operatie. Machinist Dominik en de kapitein spelen zelf voor host en alles wordt met ons afgesproken. Zo kunnen we b.v. gelijk waar stoppen om een (brrr) frisse duik te nemen vanaf de steigerplank achteraan het schip. Wat ook typisch blijkt aan het concept, is dat we altijd ’s nachts in een haventje blijven liggen. De afstanden zijn dan ook erg kort hier.

We worden verwelkomd door een aangenaam meisje van Katarina Lines, die zelf wacht op haar collega “with the machine”. Blijkt dat een draagbare betaalterminal te zijn. Na de jolige introductie, de kennismaking, een lokale likeur en de lunch komen we overeen pas om 20.00 uur in Hvar aan te leggen waar we het enig niet-voorziene avondmaal zullen nemen. Dat heeft ons ruimte om een klein plaatsje te bezoeken voor een uurtje. Even schrikken, nee het heet toch niet Stalingrad, maar Stari Grad (wat oude stad betekent). Het was ooit de oud-Griekse stad Pharos (385 v. C.). We maken een gezellige wandeling langs de waterkant vol kleine bootjes, jachten, propere huizen, weinig spectaculair que expliciete bezienswaardigheden maar met occasionele bars, terrassen en zowat… niemand. Hier is het seizoen duidelijk nog niet op gang gekomen.

Ook niet later in Hvar op het eiland Hvar. Hoe zonnig en zomers aangenaam het was in Split, er wacht ons een meteorologisch mindere periode en het begint al te miezeren. In het avondlicht wandelen we rond. Veel jachten en duizend jaar geschiedenis weerspiegeld zich in gotische paleizen en renaissanceloggia’s. Opnieuw cleane, gezellige steegjes met banken buiten en aantrekkelijke interieurs in kelders of ruimtes met oude muren en hier en daar nog een verloren Romeinse zuil. Het stadje wordt gedomineerd door een grote burcht bovenop de heuvel, maar we blijven beneden op zoek naar een avondmaal. In het gekozen restaurant eten de meesten verrukkelijk lamsvlees met ovengeroosterde rozemarijnpatatjes. Er is een wijn die enkel hier gefabriceerd wordt en geniet van het dubbeleffect zon en weerspiegeling zon op de zee en zo op de ranken maar tegelijk afgekoeld door de zeebries die hier overal wel heerst. Deze wijn van een rood druivenras, Zlatan Plavac Barrique wordt door Vivino erg hoog getaxeerd, een heerlijke neus en medium dry body… Een steeds fellere wind doet het schip aan de kade de hele nacht toch op en neer dansen. Voor deze jongen best slaapbevorderend.

Zondag

We vertrekken ’s ochtends van Hvar en zoals voorspeld we’re in for a bumpy ride. Een iemand wordt zeeziek, maar, en dat is toch uniek leuk, we gaan voor de lunch lekker voor anker in een beschermde baai vol maquis en bos. Geen deining meer maar een 360° idyllische setting. Van hier is het slechts een half uur varen naar Korcula, een hoogtepunt. Een met middeleeuwse wallen versterkte stad op een schiereilandje. Ik was er ooit al, maar herinner me niks meer. We krijgen een grappige gids mee, al zie ik haar klassieke pointes al van mijlen ver aankomen. De graatvormige straatjes zijn uniek en ooit door de Romeinen op de tekentafel bedacht om op wind, schaduw, winterkou en zomerwarmte te anticiperen. We bezoeken o.m. de kathedraal Sveti Marko met superluide klokken (15de eeuw) en de Landpoort met de Venetiaanse Marcusleeuw. De cultuurhistorische invloed van de handelsnatie Venetië is overal in Kroatië aanwezig. De Serenissima was hier de baas nadat de verdedigingswallen het oninneembaar maakten (15^de, 16^de eeuw).

Het huis waarin Marco Polo nog een tijd verbleef, heeft een laatgotische woontoren en vier verdiepingen. Uiteraard draait alles hier erg rond deze wereldreiziger. Na de gidsbeurt wandelen welekker rondom de stad vol terrasjes en ondervinden weer het verschil tussen een winderige flank en een luwere kant.

’s Avonds rijden we met een taxibusje naar een verloren dorpje waar we de “Village Experience” ondergaan, een confrontatie met het lokale, landelijke leven en haar sociale ontwikkeling én eetcultuur. Frank, een knokige, oude eilandbewoner, die zoals zovele landgenoten hier naar Nieuw-Zeeland vertrok om er lang te wonen en geld te verdienen, leidt ons rond. Nadien keerden ze terug om een stukje land te kopen. Zowat de levensdroom van elkeen hier. We krijgen een soort zelfgestookte grappa, waarvan een met rozengeur en -smaak, zien verse pasta met de hand rollen en genieten tenslotte van een pretentieloze, rustieke maaltijd vol lokale specialiteitjes, kaas en charcuterie... en een smakelijke ragù op houten banken onder een natuurlijk afdak buiten, deels overdekt met wijnranken.

Maandag

In Mljet bevindt zich een uitgestrekt nationaal natuurpark vol bossen (dennen, meditteraans maquis maar ook steeneiken en aardbeibomen en zo) en fauna, waaronder de ingevoerde mungo (mongoose) die nu een plaag geworden zijn. Het is wat klimmen over rotspaden tot aan een dubbel zoutwatermeer dat met een sluis aan mekaar hangt. We nemen er een boot naar een charmant mini-eilandje Otok Sveta Marija, waarop slechts één gebouw, een oud, vervallen klooster, ooit gesticht door Benedictijnen uit Puglia dat nu enkel een “restoran” herbergt (Melita). Op zich een prachtige locatie voor privéfeesten en met regelmatig concerten die door de heuvels rond het water een bijzonder akoestisch effect krijgen.

Eens terug is het vooral grappig om mee te maken dat, zoals we al veel zagen, tot drie boten horizontaal naast elkaar liggen, waardoor je als je terug moet naar het verste schip, je dus doorheen de twee eerste boten moet passeren. Er is een soort vrijheid van aanleggen maar met beperkingen en hindernissen. Als het schip naast de wal weg moet of er komt een ferry binnen of zo, dan moeten de twee andere ook even weg om plaats te ruimen.

We varen naar het eilandje Sipan. Weer zo’n echt Kroatisch havendorpje omheen een kleine baai... Op het terrasje naast het schip komt een jongentje trots zijn net gevangen octopus tonen. We blijven hier liggen want we zijn al vlak bij eindpunt Dubrovnik.

Het is captain’s dinner vanavond, we dineren dus met kapitein Tom en zijn broer Dominik (machinist-manusje-van-alles). Allerlei soorten gegrilde vissen, mosselen en schelpdieren spoelen we door met lokale wijnen, o.m. Vrhunsko Vina Graservina uit Kutjevo (die naam!). De crew wordt voorgesteld en de babbels met de broers zijn uniek, want ze vertellen zo vol passie en levensbetrokkenheid over varen en hun familietradities binnen het scheepvaartwezen en in Kroatië in het algemeen. Ontroerend authentiek en amicaal sympathiek. Ik amuseer me ook met de Waalse Rose-Marie die met haar accent constant me plaagt. “Wimmeke, schatteke, … pas op hé!”

Dinsdag

Rond Dubrovnik varen is normaal een betalende excursie op zich. Een belevenis, de indrukwekkende vestingmuren zo pal in de zee, het haventje. Maar de echte cruisehaven ligt wat verder, we schepen uit en rijden met de bus naar de grote ingang en verzamelplaats. Slechts vier dagen waren we aan boord maar het afscheid is superhartelijk. Voor Pile Gate, de grote stadspoort wacht de gids ons op. Hier zijn bijzonder veel plekjes die gebruikt werden in Game of Thrones. Ik was hier al enkele malen, maar het blijft een bezoek waard. De wirwar van opeengepakte straatjes met oude huizen, kloosters, musea met nergens nieuwbouw en omringd door die zeer dikke vestingen, vormt een wonderbaarlijk geheel. Langs de brede centrale hoofdstraat Stradun gaat het van de klokkentoren, de Onofriofontein en de Verlosserskerk naar het Luzaplein met de Rolandzuil, de Sveti Vlakokerk en zo naar de kleine haven.

Geschiedkundig valt er veel te vertellen maar de aardbeving van 1607 was wel wel cruciaal en delen van de stad waren grondig verwoest, waardoor je soms een mix van stijlen voor en na ziet, soms in een zelfde monument. En dan ontbrak de tijd ons nog om interieurs en musea te bezoeken.

Dan gaat het naar de kabelbaan waar we van boven op de heuvel een fascinerend uitzicht hebben op Dubrovnik, de kustlijn, de eilandjes, de blauwgroene Adriatic. Na een lekkere lunch met havenzicht spurten we in een plotse regenvlaag naar de bus die ons naar hotel Lapad brengt. Siësta, lekker dinertje in een restaurantje vlakbij en de volgende ochtend de vlucht naar Brussel, wat betekent dat we met de trein en een korte busrit nog naar Deurne moeten om de wagen op te pikken.

Het was een onverwachte, korte, maar memorabele ervaring, zo anders dan het “grote” cruisen. 

Meer foto's op Flickr: minicruise Kroatian Isles: https://www.flickr.com/photos/wimvanbesien/albums/72157681812781162